Geveluitingen 3

 

Wat is er op ooghoogte te zien in onze buurt? Vandaag ga ik op zoek naar oude bedrijfsnamen. Vooral langs het Jacob van Lennepkanaal tref je namen van voormalige bedrijven die, naar ik aanneem, zich daar vestigden om gebruik te kunnen maken van het vrachtvervoer over water. De firma de Weerdt heeft geen vermelding in Wikipedia gehaald. Ik kan er dus niets over vertellen. Een kunstenaar heeft er nu haar atelier.



Jacob van Lennepkade 207





Jacob van Lennepkade 299

Koper werd vroeger geslagen tot de gewenste vorm en dikte. Op die pittoreske markten in warme landen zie je dat nog wel in praktijk gebracht. In deze fabrieksslagerij gebeurde dat slaan blijkbaar machinaal, wat gelijk de vraag oproept met welke krachtbron dat gebeurde: met diesel- of elektramotoren. Amsterdam blijkt behalve een straat met die naam ook in Noord nog een koperslagerij als bedrijf te hebben, voor onder andere restauratiewerk wat er in onze stad natuurlijk ruim voorhanden is.





Jacob van Lennepkade 301

Op internet leer ik dat er een club is die zich bezighoudt met het restaureren van oude gevelreclames, zie www. gevelreclames.nl. Een bericht van een paar jaar geleden meldt dat deze reclame van Sunbeam nog hersteld moet worden; op de foto bij dat bericht is een nauwelijks leesbare tekst te zien. Dat is blijkens mjn foto nu goed hersteld. Sunbeam was een Engelse autofabrikant begin vorige eeuw. Er zijn allerlei bedrijven met in de naam Sunbeam, en allemaal hebben ze iets met rubber, zoals rubber afsluitringen, net zoals natuurlijk de autofabrikant rubber nodig heeft. Een Sunbeam in Pune (Poona), India, exporteert rubber. Doet me er aan denken dat ik daar langs de ashram van Bhagwan ging – maar dat is een ander verhaal uit een ander, vervlogen leven.





Jacob van Lennepkade 303

Hansmann deed blijkbaar niet alleen in koper maar ook in wijnen, wat een onwaarschijnlijke combinatie is. Je ziet wel eens oude foto’s van de Jacob van Lennepkade met vrachtschepen die gelost worden door zware kranen. Ik zie nu heel nostalgisch voor mijn geestesoog hoe een krat wijnen heel voorzichtig op de kade wordt getakeld, want het was in vroegere tijden natuurlijk wel een kostbaar en kwetsbaar luxeartikel.




Jacob van Lennepkade rond nummer 301

Langs de Jacob van Lennepkade bevinden zich meerdere panden met zo’n stalen balk in de gevel op begane grond, ik vermoed bij alle voormalige bedrijfsruimten. De meeste hebben geen naam er op geschilderd, en meestal heeft de ruimte erachter woonbestemming gekregen. Bij Sunbeam lijkt dat niet het geval, het zou een parkeerplek kunnen zijn. Verderop op nummer 309 zit een praktijk met de aardig gevonden naam Yogagarage.





Jacob van Lennepkade 305/307

We zien nog meer bedrijvigheid die verdwenen is. Ook hier de vraag wat de meubelmaker in die beperkte ruimte deed om het een fabriek te kunnen noemen. Had hij een machinale zaag en een machinale draaibank? Hij wilde waarschijnlijk modern klinken. Tegenwoordig associëren we een fabriek met iets groters en met meer mechanisatie en een lopende band. Nu zou iemand met het nodige elektrische gereedschap zich toch liever meubelmaker noemen, vanwege de ambachtelijke associatie met die naam.





Jacob van Lennepkade 311

Natuurlijk werd de verse melk over water aangevoerd, de poptempel (wat een ouderwetse naam, ik word oud, tegenwoordig heet zoiets een poppodium) Melkweg dankt er zijn naam aan. De melkhistorie is goed beschreven, op internet wemelt het van verwijzingen. Zo weet ik nu dat er een Zuivelhistorisch Genootschap bestaat. Over de melkslijters van de Jacob van Lennepkade kan ik niets vinden, ik heb zelf ook niets met melk, ik drink het niet en laat het onderwerp verder rusten.





Brederedostraat, vlakbij de Jan Pieter Heyestraat

Deze niet hedendaagse reclame met een mooie antieke letter was de enige van die soort die ik vond buiten de Jacob van Lennepkade. Wat een onwaarschijnlijke plaats voor een antiekwinkel, zo “duur” waren deze straten vroeger toch niet dat je daar klanten zou kunnen vinden? Wat een leuke lokale geschiedenis ligt daar op ontdekking te wachten. Voorlopig heb ik daar geen ambitie voor om dat uit te pluizen. Wie weet er meer van deze en andere vroegere bedrijven?





Reyer Anslostraat op de hoek met de Overtoom

Als uitsmijter deze twee foto’s nog. Ik stond op de verzamelplek voor de tweede architectuurwandeling toen mijn oog getroffen werd door dat ding links achter tegen de gevel, een staande zwart-witte …, ja wat? Moderne kunst? Met de ook nieuwsgierig geworden medewandelaars gingen we kijken.




Het is dus iets van zink wat van het dak gehaald is. Het leuke was dat we zo het kunstige stalen frame met Hartevelt reclame ontdekten. In de wandelgroep wist men direct dat hier in de ruimte waar nu een advocatenkantoor zetelt, zich vroeger een drankenwinkel bevond. Niet alleen aan mij die al zo vaak door deze straat gelopen ben, maar ook aan de andere wandelaars was het hekwerk nog nooit opgevallen.

 

Zo wandel ik met plezier door onze buurt, altijd is er wel iets nieuws te zien.

Gijs Kalsbeek


Lees ook
column 8 (geveluitingen deel 1)
en
column 9 (geveluitingen deel 2)